فئودور میخایلوویچ داستایوسکی Fyodor Mikhailovich Dostoevsky در ۱۱ نوامبر ۱۸۲۱ متولد شد و در سال ۱۸۸۱ در سن 60 سالگی درگذشت. او یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین نویسندگان روسی بود. بسیاری او را بزرگترین نویسنده روان‌شناختی بحساب می‌آورند زیرا در آثار او بیشتر جنبه های روانی شخصیتها مورد بررسی قرار گرفته است. اغلب داستانهای او در مورد افرادی روان پریش، بیمار و عصیان زده است.

زندگینامه داستایوسکی

فئودور در ۱۱ نوامبر۱۸۲۱ به دنیا آمد. پدرش پزشکی بود که از اوکراین به مسکو مهاجرت کرده بود و دختر یک تاجر را به همسری گرفت. اما مادر او زمانیکه 15 سال سن داشت از دنیا رفت. و پدرش نیز وقتی 18 ساله بود درگذشت.

او در دانشکده نظامی مهندسی مشغول به تحصیل شد و در سال ۱۸۴۳ با درجهٔ افسری فارغ‌التحصیل شد و در ادارهٔ مهندسی وزارت جنگ مشغول به کار شد. اما تقریبا یک سال بعد استعفا داد . ابتدا به کار ترجمه رو آورد و کتاب اوژنی گرانده اثر انوره دوبالزاک را ترجمه نمود. او با نگارش داستان کوتاه بیچارگان در سال 1845 وارد محفل نویسندگان ساختارشکن در سن پترزبورگ شد و برای خود شهرتی در بین آنان دست و پا کرد. و در 2 سال بعدی رمانهای همزاد، آقای پروخارچین و زنِ صاحبخانه را نوشت.

در آپریل 1849 به جرم براندازی حکومت که در بحثهای روشنفکران شرکت میجست دستگیر و محکوم به اعدام شد اما در 19 دسامبر همان سال مشمول تخفیف شد و حکم اعدام او به چهار سال زندان در سیبری و سپس خدمت بعنوان یک سرباز معمولی تغییر یافت. اما 3 روز بعد از تخفیف حکم اعدام، او و دیگر محکومان را به پای چوبه های اعدام بردند و در یک نمایش ساختگی آنها را برای اعدام حاضر نمودند ولی در آخرین لحظه تفنگهای را زمین گذاردند و اعدامی صورت نگرفت. داستایوسکی از آن واقعه به عنوان شادترین روز زندگیش یاد میکرد. اما در دوران زندان و تبعید بیماری صرع در او نمایان شد و تا آخر عمر درگیر این بیماری بود.

فئودور داستایوسکی در فوریه 1854 از زندان آزاد شد و به عنوان یک سرباز ساده در ارتش مشغول به خدمت گردید و 5 سال بعد یعنی در سال 1859 استعفایش از ارتش پذیرفته شد . او پس از نگارش داستانهای کوتاه و رمانهای پرفروش زیادی عاقبت در سال 1881 در اثر خونریزی ریه درگذشت.

 همسران و فرزندان داستایوسکی

او در سال 1857 با  «ماریا دیمیتریونا» ازدواج کرد. اما ماریا 7 سال بعد در آپریل 1864 درگذشت. سپس با «آنا گریگوریونا» در ۱۵ فوریه ۱۸۶۷ ازدواج کرد. در فوریه سال ۱۸۶۸ دخترش «سوفیا» به دنیا آمد که بیشتر از سه ماه زنده نماند. در ماه سپتامبر ۱۸۶۹ دختر دومش به نام «لیوبوف» به دنیا آمد. در ۱۸۷۱ پسرش به نام «فدیا» به دنیا آمد. «آلیوشا» آخرین فرزندش نیز در ماه اوت ۱۸۷۵ به دنیا آمد اما بر اثر حمله صرع در سه سالگی در گذشت.

آثار و نوشته های فئودور داستایوسکی

بیچارگان 1845

همزاد 1846

آقای پروخارچین 1846

خانم صاحبخانه ( بانوی میزبان ) 1847

در 9 نامه 1847

شوهر حسود 1848

همسر مردی دیگر 1848

نازک دل 1848

پولزونکوف 1848

دزد شرافتمند 1848

درخت کریسمس و ازدواج 1848

شبهای روشن 1848

قهرمان کوچولو 1849

نیه توچکا 1849

رویای عمو 1859

روستای استپانچیکو 1859

آزردگان 1861

یک اتفاق مسخره 1862

خاطرات خانه اموات 1862

یادداشتهای زیرزمینی 1864

کروکودیل 1865

جنایات و مکافات 1866

قمارباز 1867

ابله 1869

همیشه شوهر 1870

تسخیرشدگان (جن زدگان) 1872

بوبوک 1873

جوان خام 1875

درخت کریسمس بچه های فقیر 1876

نازنین 1876

ماری دهقان 1876

رویای آدم مضحک 1877

برادران کارامازوف 1880